Kiedy szczeniak powinien mieć kontakt z innymi psami? Jak powinien przebiegać?

Prawidłowo przeprowadzona socjalizacja szczeniaka pomiędzy 4. a 12 – 16 tygodniem życia zwierzaka ma ogromny wpływ na jego dorosłe życie. Wszystko co pozna i pozytywnie skojarzy w tym okresie stanie się później naturalną częścią otaczającego świata. Jednocześnie wszystko, czego nie pozna, może budzić w przyszłości jego lęk i agresję. Właśnie dlatego warto wiedzieć kiedy szczeniak może mieć kontakt z innymi psami.

Socjalizacja a kwarantanna poszczepienna

Mogłoby się wydawać, że najlepszy czas na socjalizację szczeniaka to ten pomiędzy pierwszym a czwartym miesiącem życia psiaka. Warto jednak pamiętać, że ten czas pokrywa się z kwarantanną po szczepieniach malucha wykonywanych u zwierząt w wieku 8 – 12 tygodni. Odporność na groźne choroby po szczepieniach pojawia się dopiero po 3 – 5 tygodniach od iniekcji, stąd też lekarze weterynarii zalecają w tym czasie kwarantannę. 

Każdy świeżo upieczony właściciel młodego psa powinien wiedzieć, że w okresie kwarantanny po szczepieniu konieczne jest ograniczenie kontaktu szczeniaka z innymi psami, a najlepiej również ze środowiskiem zewnętrznym, takim jak parki czy chociażby nawet nasz przydomowy ogród (który mogą odwiedzić inne zwierzęta takie jak koty, ptaki czy jeże). Ma to na celu przede wszystkim zmniejszenie ryzyka zarażenia się naszego szczeniaczka chorobami przed którymi może nie być jeszcze w pełni chroniony z powodu braku niektórych szczepień. Szczenięta nie mają bowiem wykształconej pełnej odporności, a ich układ immunologiczny potrzebuje czasu by dojrzeć. Chociaż szczepionki są niezbędne do budowania odporności na różne choroby, nie zapewniają one natychmiastowo pełnej ochrony. Układ odpornościowy szczenięcia potrzebuje czasu, aby zareagować na szczepionki i rozwinąć wystarczającą odporność. Kontakt szczeniaka z innymi psami, zwłaszcza tymi, których status szczepień nie jest znany, krytycznie zwiększa ryzyko zachorowania. Unikając kontaktu z innymi psami, zmniejszasz prawdopodobieństwo kontaktu szczeniaka z chorobami zakaźnymi, takimi jak parwowiroza, nosówka czy kaszel kenelowy.

Trzeba jednak też zdawać sobie sprawę, że izolowanie szczeniaka może spowodować poważne szkody. Jeśli młode psy nie poznają w odpowiednim czasie innych czworonogów, a także charakterystycznych dla miasta dźwięków, prawdopodobnie później będą reagować lekiem lub agresją na „zwyczajne” bodźce, a więc np. na auta, obecność rowerzystów czy sygnał karetki. Pamiętajmy więc, że dobrze dobrana mokra lub sucha karma dla szczeniaków, zapewnienie opieki weterynaryjnej oraz poświęcanie psu uwagi i czasu nie wystarczy, aby go wychować na zdrowe, a jednocześnie spokojne i zrównoważone zwierzę. 

Socjalizacja ma kluczowe znaczenie dla rozwoju szczeniaka, jednak jego zdrowie w okresie gdy nie jest jeszcze w pełni zaszczepiony, to nasz priorytet. Jeżeli nie jesteśmy pewni kiedy możemy rozpocząć socjalizację, lepiej dopytać naszego weterynarza niż ryzykować. Na pewno chętnie podzieli się on z nami zaleceniami dotyczącymi kwarantanny po szczepieniu. Należy również pamiętać, że zalecenia te mogą się od siebie różnić w zależności od harmonogramu szczepień

jakie zalecił nam nasz lekarz weterynarii. A gdy tylko szczenię otrzyma wszystkie niezbędne szczepienia i wzmocni układ odpornościowy, można stopniowo zacząć poszerzać ich kręgi społeczne.

Co jeśli mój szczeniak miał kontakt z innym psem podczas kwarantanny poszczepiennej?

Jeśli nasz szczeniak miał kontakt z innym psem w okresie kwarantanny po szczepieniu, powinniśmy bacznie monitorować jego zdrowie i zachowanie. Chociaż ryzyko zarażenia się chorobami jest niższe po szczepieniu, nadal istnieje możliwość narażenia, zwłaszcza jeśli status szczepień drugiego psa jest nieznany.

Przez kilka następnych tygodni uważnie obserwuj swojego szczeniaka pod kątem jakichkolwiek objawów choroby. Typowe objawy chorób takich jak parwowiroza i nosówka obejmują letarg, utratę apetytu, wymioty, biegunkę, kaszel, kichanie i wydzielinę z nosa. Jeśli zauważysz którykolwiek z tych objawów, natychmiast skontaktuj się z weterynarzem. Są to bardzo poważne choroby zakaźne, które bez pomocy medycznej mogą skończyć się tragicznie. 

Jeśli dowiesz się, że inny pies z którym miałeś kontakt fizyczny jest chory lub zdiagnozowano u niego chorobę zakaźną, rozważ odizolowanie szczeniaka od innych psów i miejsc o dużym natężeniu ruchu, dopóki nie upewnisz się, że nie wykazuje żadnych objawów. Jeśli masz obawy dotyczące zdrowia szczeniaka po kontakcie z innym psem, dobrym pomysłem jest skontaktowanie się z weterynarzem.

W każdej sytuacji ważne jest zapewnienie szczeniakowi zbilansowanej i pożywnej diety, dbając o jego nawodnienie i odpowiedni odpoczynek. Zdrowy układ odpornościowy lepiej radzi sobie z potencjalnymi wyzwaniami, w imię zasady “lepiej zapobiegać niż leczyć”.

Pamiętaj, aby koniecznie przestrzegać zalecanego przez weterynarza harmonogramu szczepień. Dotyczy to głównie szczepień na choroby zakaźne, które podaje się w seriach. Pamiętajmy o tym aby nie pomijać kolejnych dawek, a jeżeli już do tego dojdzie, natychmiast skierujmy się w stronę przychodni weterynaryjnej po dalszą konsultację.

Pamiętaj, że szczenięta nie mają w pełni wykształconej odporności i wiele czynników odgrywa rolę w ich ogólnym stanie zdrowia. Jeśli szczenię miało ograniczony i kontrolowany kontakt ze zdrowym, zaszczepionym psem, ryzyko zarażenia się chorobą jest stosunkowo niskie. Oczywiście zdarzają się sytuacje, że inne psy są nosicielami chorób, natomiast ich właściciel nie ma o tym pojęcia, bo nie wykazują one żadnych objawów. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości lub obawy, najlepszym rozwiązaniem jest skonsultowanie się z lekarzem weterynarii. Każdy lekarz się zgodzi, że “lepiej nadto panikować, niż nie reagować” :)

Podstawy socjalizacji szczeniąt - jak zacząć?

Socjalizacja szczeniaka z innymi psami jest bardzo ważnym aspektem jego rozwoju. Pomaga im nauczyć się odpowiednich zachowań, komunikacji i interakcji. Przypominamy, że przed rozpoczęciem socjalizacji naszego szczeniaka warto żebyśmy upewnili się u weterynarza, że wszystkie szczepienia są zrobione i jest on gotowy do interakcji z innymi psami w bezpieczny sposób.

Ważne żeby początkowo socjalizacja przebiegała w znanym szczeniakowi środowisku, takim jak nasz ogród czy podwórko, aby zminimalizować stres. Zacznij od interakcji z psami, o których wiesz, że są dobrze zsocjalizowane, zaszczepione i spokojne w obyciu. Mogą to być na przykład psy należące do przyjaciół, członków rodziny lub sąsiadów. W idealnej sytuacji zaprośmy do siebie przyjaciela posiadającego psa. Wiemy wtedy jak druga strona może się zachować, i nie narażamy naszego szczeniaczka na gwałtowną, nieprzewidzianą reakcję z drugiej strony. Podczas pierwszych spotkań trzymaj oba psy na smyczy. Pozwól im się obwąchać i zbliżyć do siebie, zachowując bezpieczną odległość. Trzymaj smycz luźno, unikając jej napinania. Nie zapomnij również o nagradzaniu pozytywnych zachowań piesków smakołykami, pochwałami i zabawą. Zachęcaj szczenięta do przyjaznej wzajemnej zabawy i eksploracji.

Podczas socjalizacji zwracaj baczną uwagę zarówno na mowę ciała szczeniaka, jak i sygnały drugiego psa. Szukaj oznak spokoju, zainteresowania i zabawy. Unikaj sytuacji, w których którykolwiek z psów wydaje się zestresowany, przestraszony lub agresywny.

Gdy szczeniak nabierze pewności siebie, zabierz go do przyjaznych psom miejsc, w których może obserwować i wchodzić w interakcje z innymi psami z pewnej odległości. Pomoże mu to przyzwyczaić się do obecności innych zwierząt. Stopniowo zwiększaj czas trwania i złożoność interakcji. Na początek wystarczy nawet parę minut. Dostosuj długość spotkania do komfortu swojego psa. Jeżeli czuje się on komfortowo w towarzystwie pierwszych znajomości, staraj się pozwalać mu na więcej kontaktu na spacerach. Najlepiej zapoznawać szczeniaka z psami różnych rozmiarów, ras i w różnym wieku. 

Ważne jest, aby rozpoznać, kiedy szczeniak staje się przytłoczony lub zestresowany. Jeśli zacznie wykazywać oznaki strachu lub niepokoju, najlepiej dać mu przestrzeń i stopniowo wprowadzać interakcje później.

Rozważ zapisanie szczeniaka do psiego przedszkola. Obecnie nie powinno być problemu ze znalezieniem odpowiedniej szkółki dla psa, a po dobrym rozeznaniu będziemy mieć pewność, że nasz psiak trafi w dobre ręce. Zajęcia te są nadzorowane przez doświadczonych trenerów i zapewniają kontrolowane interakcje z innymi szczeniętami.

Pamiętaj, że każde szczenię jest wyjątkowe. Niektóre mogą być bardziej otwarte, podczas gdy inne mogą być bardziej stresowe. Naszym celem jest tutaj zapewnienie szczenięciu pozytywnych i kontrolowanych doświadczeń, które budują jego pewność siebie i pomagają mu rozwijać dobre umiejętności społeczne. Jeśli napotkasz wyzwania lub masz wątpliwości, nie wahaj się szukać wskazówek dotyczących socjalizacji szczeniąt u profesjonalistów, takich jak na przykład psi behawioryści.

Socjalizacja szczenięcia - czego nie robić?

Socjalizacja szczeniaka jest ważna, ale równie ważne jest, aby robić to w bezpieczny i pozytywny sposób. Istnieją pewne rzeczy, których należy kategorycznie unikać podczas socjalizacji szczeniaka, aby zapewnić mu przyjemne i korzystne doświadczenia:

Po pierwsze nigdy nie zmuszaj szczeniaka do interakcji z innymi psami lub ludźmi. Może to wywołać strach i niepokój, prowadząc do negatywnych skojarzeń. Jeśli pies sobie zakoduje, że drugi pies czy człowiek oznacza niebezpieczeństwo, będzie go trudno tego oduczyć, a na owe sytuacje będzie reagować paniką lub agresją. Nieprzewidywalne zachowanie psa i nadmierna stymulacja mogą prowadzić do negatywnych doświadczeń dla szczeniaka.

Po drugie nie wystawiaj szczeniaka na zbyt stymulujące lub przytłaczające środowisko zbyt wcześnie. Należałoby sobie odpuścić zatłoczone często, popularne parki dla psów. Chociaż mogą być one korzystne, początkowo unikaj spędzania tam zbyt dużej ilości czasu. Na początek idealnym rozwiązaniem będą spacery w pobliżu domu. Stopniowo wprowadzaj je w nowe miejsca i sytuacje, aby zapobiec strachowi i niepokojowi.

Unikaj interakcji bez smyczy z nieznanymi psami, zwłaszcza w miejscach publicznych. Niekontrolowane spotkania mogą prowadzić do agresji, urazów lub negatywnych doświadczeń. Nie powinniśmy spuszczać naszego psa ze smyczy jeżeli nie jest w pełni zsocjalizowany. Wystarczy sekunda, żeby podbiegł nieznany pies, którego zachowanie wystraszy naszego. Reakcja w tym wypadku jest nieprzewidywalna, i może się skończyć po prostu źle.

W socjalizacji szczeniąt nie pomijaj pozytywnego wzmocnienia! Zawsze nagradzaj dobre zachowanie szczeniaka podczas socjalizacji pochwałami i przysmakami treningowymi. W ten sposób inne psy i ludzie będą mu się pozytywnie kojarzyć, a my będziemy coraz bliżej naszego celu.

Zwracaj uwagę na potrzeby szczeniaka w zakresie odpoczynku, zabawy i ciszy. Nadmierny wysiłek, w tym zbyt długi kontakt z innymi psami może prowadzić do stresu i wyczerpania. Pozwól szczeniakowi rozwijać się we własnym tempie i na własnym poziomie komfortu.

Pamiętaj, że celem socjalizacji jest stworzenie pozytywnych doświadczeń, które pomogą szczeniakowi stać się dobrze przystosowanym i pewnym siebie dorosłym psem. Zawsze warto skonsultować się z psim behawiorystą, żeby zapewnić naszemu szczeniakowi solidny start w życie.

Tekst napisany we współpracy z Aleksandrą Pawłowską
Aleksandra Pawłowska 
Absolwentka Wydziału Medycyny Weterynaryjnej SGGW w Warszawie. Ostatnie dwa lata studiów spędziła szlifując umiejętności kliniczne na Uniwersytecie Ludwika i Maksymiliana w Monachium. W trakcie studiów aktywna członkini Koła Naukowego Medyków Weterynaryjnych i przewodnicząca International Veterinary Students’ Association. Największa fanka jamników, i właścicielka jednego z nich. Pasjonatka nauki, literatury faktu i kuchni azjatyckiej.