Atopowe Zapalenie Skóry u Psa: Jak Rozpoznać? Jak Leczyć?

Atopowe zapalenie skóry (potocznie znane również jako azs czy atopia) to obecnie jedna z najczęstszych chorób dermatologicznych z jakimi spotykają się lekarze weterynarii w swoich gabinetach. Jest to genetycznie uwarunkowana, zapalna choroba skóry, o charakterystycznych objawach. Głównym jej powodem, są zwykle alergeny pochodzące ze środowiska, np. kurz czy pyłki roślin. Pierwsze symptomy, które powinny zapalić właścicielom czerwoną lampkę, to energiczne drapanie się psa, oraz zmiany w obrębie skóry.

Zapalenie Skóry u Psa: Czy to zawsze Atopia?

Atopowe zapalenie skóry u psów charakteryzuje się zwykle uporczywym świądem. Równie często występują także zmiany skórne. Powinniśmy zwrócić uwagę na wszelkie zarumienienia, czerwone plamy i plamki, czy grudki. Zmianami zapalnymi zazwyczaj dotknięte są łapy, pachy, część brzuszna tułowia oraz pysk i uszy.

Należy mieć jednak na uwadze, że częściej występują zmiany wtórne, to znaczy takie, które powstają głównie w wyniku samookaleczania się psa poprzez intensywne drapanie się. Pies odczuwający silny świąd jest w stanie podrapać się aż do krwi. Powstające rany są dla drobnoustrojów niczym otwarte drzwi, które prowadzą do dalszych infekcji u naszego pupila. 

Diagnostyka azs u psa opiera się w dużej mierze na wykluczeniu innych chorób mogących powodować świąd i zapalenie skóry. W tym celu należy odbyć z psem wizytę u lekarza weterynarii, a najlepiej specjalisty dermatologa, który przeprowadzi dokładny wywiad oraz badanie kliniczne, a w razie potrzeby także badanie krwi i alergiczne testy śródskórne. 

Do innych chorób mogących powodować podobne objawy należą między innymi pasożyty zewnętrzne (np. pchły, świerzbowiec, wszy, nużeniec), alergie skórne (w tym alergie pokarmowe, alergie na ukąszenia owadów, kontaktowe zapalenie skóry) czy zakażenia bakteryjne i grzybicze, a w skrajnych przypadkach także choroba nowotworowa, jaką jest chłoniak skóry. 

Według najnowszych badań do ras predysponowanych do atopii należą między innymi: west highland white teriery, golden retrievery, labradory, dalmatyńczyki, shih tzu, teriery szkockie, teriery bostońskie, boksery, buldogi francuskie oraz owczarki niemieckie.

Atopowe Zapalenie Skóry u Psa: Leczenie

Leczenie atopowego zapalenia skóry u psa opiera się w głównej mierze na unikaniu alergenów, częstych kąpielach, oraz przypisanych przez lekarza weterynarii lekach. 

Najczęstszymi lekami z wyboru są glikokortykosteroidy, potocznie nazywane sterydami. Lekami takimi są np. prednizolon lub prednizon, przypisywane w formie tabletek do podania doustnego, codziennie lub co drugi dzień. Istnieją również sterydy w maściach, którymi możemy bezpośrednio smarować zmiany na skórze. Jeżeli nasz pies nie może przyjmować sterydów z powodu innych chorób lub przeciwwskazań, alternatywą tu mogą być na przykład leki przeciwhistaminowe, lub immunoterapia.

Bardzo ważnym w leczeniu atopii czynnikiem jest ograniczenie kontaktu naszego psa z alergenami. Może być to jednak ciężkie, a wręcz niemożliwe, jeżeli nie jesteśmy w stanie rozpoznać, który konkretnie alergen jest powodem cierpienia naszego zwierzaka. Należy zwrócić uwagę, czy objawy występują sezonowo, gdyż może to być cenna dla nas wskazówka, które rośliny czy pyłki kwiatów mogą być tu winowajcami. Wina może leżeć również po stronie środków chemicznych, których używamy np. do mycia podłóg. Mogą one być silnie drażniące dla zwierząt.

Atopia u Psa: Czy Istnieją Domowe Sposoby Leczenia?

Czy istnieją domowe sposoby na zapalenie skóry u psy? Oprócz regularnych kąpieli, sprzątania kąta pupila oraz unikania szkodliwych alergenów, tak naprawdę niewiele możemy zrobić. 

Jeżeli weterynarz zalecił konkretną dietę, należy się do niej stosować. Można jednak włączyć także suplementy wspomagające leczenie atopowego zapalenia skóry u psa. 

Do takich preparatów należą między innymi zawarte np. w olejach rybnych kwasy tłuszczowe omega-3 i -6. Pełnią one ważne funkcje budulcowe i przeciwzapalne. Istotnym jest, że psi organizm sam z siebie nie potrafi ich wytworzyć, muszą być więc dostarczane z pożywieniem. Najczęstszym wyborem jest tutaj olej z łososia. 

Badania przeprowadzone przez British Veterinary Association wykazały, że psy z atopią posiadają obniżony poziom witaminy E. Jest ona jednym z najważniejszych antyoksydantów dostarczanych z pożywieniem, i odpowiada za prawidłowe gojenie się ran oraz zapobieganie stanom zapalnym. Sięgnięcie więc po preparaty z witaminą E, jest w przypadku azs jak najbardziej uzasadnione. 

Coraz większą popularność zyskują również olejki CBD. Cechuje je wysoka zawartość kwasów omega-3, omega-6 i omega-9, a także wapnia, cynku, fosforu, i wielu innych makroelementów. Ich skuteczność pod kątem atopii u psa jest wciąż badana, natomiast ponad połowa właścicieli deklaruje zdecydowane obniżenie świądu u ich pupila.

Należy jednak pamiętać, że domowe sposoby leczenia atopowego zapalenia skóry u psa nie zastąpią wizyty u weterynarza.

Jaki Szampon do Atopowego Zapalenia Skóry u Psa

Kąpiele lecznicze to bez wątpienia bardzo ważny czynnik w leczeniu zapalenia skóry u psa. Połową sukcesu tzw. szamponoterapii, jest tutaj dobór odpowiedniego szamponu. Obecnie istnieje na rynku wiele opcji, także ważne jest, by dopasować preparat do naszego problemu. 

W przypadku atopowego zapalenia skóry u psa szampon powinien przede wszystkim zmniejszać świąd i łagodzić podrażnienia, nawilżać skórę oraz wspomagać jej regenerację. 

Sprawdzi się tutaj na przykład szampon z witaminą E, która łagodzi stany zapalne, delikatny szampon z olejem kokosowym, który dba o naturalną barierę ochronną naskórka, oraz szampony przeciwświądowe.

Drugą połową sukcesu jest odpowiednie użycie preparatu podczas kąpieli. Jest to względnie (jeżeli nasz zwierzak nie ma nic przeciwko myciu się) prosty zabieg. Woda nie powinna być zbyt gorąca, by nie podrażniać dodatkowo skóry zwierzęcia. Po zmoczeniu włosa poleca się najpierw przeprowadzić mycie wstępne, które ma na celu pozbycie się brudu z sierści zwierzęcia. Po pierwszym spłukaniu, delikatnie i dokładnie wmasowujemy preparat w skórę zwierzęcia i pozostawiamy go około 10 minut, by substancje aktywne mogły zadziałać.

Źródła: 

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25205675/

Aleksandra Pawłowska 
Absolwentka Wydziału Medycyny Weterynaryjnej SGGW w Warszawie. Ostatnie dwa lata studiów spędziła na szlifując umiejętności kliniczne na Uniwersytecie Ludwika i Maksymiliana w Monachium. W trakcie studiów aktywna członkini Koła Naukowego Medyków Weterynaryjnych i przewodnicząca International Veterinary Students’ Association. Największa fanka jamników, i właścicielka jednego z nich. Pasjonatka nauki, literatury faktu i kuchni azjatyckiej.