Dieta BARF dla Kota: Co to jest? Założenia

Termin BARF większości właścicielom czworonogów jest na pewno dobrze znany. Ta metoda żywienia zwierząt jest od dawna sławna wśród posiadaczy psów, jednak coraz większą popularność zdobywa w ostatnich latach również wśród właścicieli kotów. Przed przejściem na BARF należy jednak poznać potrzeby i preferencje kota, aby móc odpowiednio dostosować i zbilansować dietę w celu uniknięcia możliwych negatywnych konsekwencji. Należy również pamiętać, że jest to trend stosunkowo nowy, co za tym idzie mało zbadany. Z czym więc się wiąże surowa dieta, i dlaczego posiada ona zarówno zwolenników jak i przeciwników?

Co to jest BARF?

Używany potocznie skrót BARF, to akronim angielskiej frazy “Biologically Appropriate Raw Food” czy również bardziej potocznej “Bones And Raw Food”, co w wolnym tłumaczeniu oznacza “biologicznie odpowiednie surowe jedzenie”, lub “kości oraz surowe jedzenie”. A więc na czym polega dieta BARF dla kota?

Otóż dokładnie na żywieniu zwierzęcia nieprzetworzonym, surowym mięsem oraz surowymi dodatkami. Idea tutaj jest taka, że nieprzetworzona żywność zawiera naturalne, lepiej przyswajalne witaminy, minerały i pierwiastki. Imituje to naturalną dietę dzikich kotów. W przeciwieństwie do tego, gotowe karmy zazwyczaj zawierają tylko sztuczne witaminy, dodane w procesie przetwarzania żywności.

Czy BARF dla Kota jest zdrowy?

Temat surowej diety w świecie naukowym można bez wątpienia nazwać kontrowersyjnym, a w środowiskach entuzjastów zwierząt wzbudza on zwykle wiele emocji. Dieta ta posiada tyle samo entuzjastów co przeciwników. Głównymi argumentami przeciwko temu stylowi żywienia są zwykle choroby wynikające z niedoborów, gdyż jest to dieta którą ciężko zbilansować. Nie jest to jednak niemożliwe.  

Podchodząc do tematu odpowiedzialnie, i konsultując nasze wybory żywieniowe z weterynarzem i dietetykiem zwierzęcym, z powodzeniem powinno nam się udać wybrać właściwy pokarm dla naszego kota. 

Zwolennicy diety BARF dla kotów wśród korzyści wymieniają między innymi: 

• bardziej błyszczącą sierść
• mniej problemów skórnych
• silniejszy układ odpornościowy (w tym zwiększoną odporność na pasożyty)
• poprawienie pracy układu trawiennego (w tym lepiej uformowany stolec)
• mniej alergii  
• silniejsze mięśnie oraz stawy
• redukcja płytki i kamienia nazębnego

Biorąc to wszystko pod uwagę pamiętajmy jednak, że aktualnie żadne badanie naukowe nigdy nie wykazało, że surowa karma dla kotów zapewnia lepsze odżywienie niż obecne na rynku dobrej jakości karmy komercyjne.

Właściciele kotów najlepiej wiedzą, jak wybredny jest to gatunek jeżeli chodzi o pożywienie. Na pewno niejeden raz zdarzyło się tak, że po kupieniu nowej saszetki czy puszki karmy komercyjnej miska naszego pupila pozostała nietknięta przez cały dzień, i całe opakowanie musiało iść do kosza. Jako jeden z potencjalnych plusów możemy tu dodać również możliwość dostosowania karmy indywidualnie pod kubki smakowego naszego zwierzaka, a więc wybierając dla niego produkty które wiemy że lubi, będziemy mieć pewność że miska zostanie opróżniona i nic się nie zmarnuje.

Może to być również świetna alternatywa dla kotów z wrażliwym przewodem pokarmowym i alergiami, mamy tutaj bowiem pełną kontrolę nad składem posiłku który podajemy.

Dieta BARF dla Kota: Założenia

Główna idea diety BARF dla kota opiera się na tym, aby otrzymywał on karmę nieprzetworzoną, a więc żeby spożywał naturalną, pełnowartościową karmę, bogatą w witaminy i minerały. W przeciwieństwie do tego, w przemysłowych karmach dla kotów wiele naturalnych składników odżywczych jest traconych podczas procesu produkcyjnego. 

A więc ile nasz kot powinien jeść surowego mięsa?

Zakłada się, że koty powinny spożywać około 2-4% wartości ich masy ciała dziennie. Należy tu jednak wziąć pod uwagę wiek, wagę, metabolizm oraz poziom dziennej aktywności naszego kota. Młode, tryskające energią do zabawy koty zdecydowanie będą miały inne zapotrzebowanie, niż piętnastoletni kocur przesypiający większą część dnia.

Koty domowe są mięsożercami, więc większość ich pożywienia powinna składać się z mięsa. Głównym składnikiem posiłku w diecie BARF jest surowe mięso, natomiast do niego dodajemy podroby, kości, tłuszcz i składniki roślinne lub suplementy BARF.

Proporcjonalnie jeden posiłek powinien składać się w 95% z mięsa (w tym podrobów i kości), a pozostałe 5% powinny stanowić warzywa, oleje i suplementy BARF dla kotów (według ich indywidualnych potrzeb).

O czym pamiętać przy diecie BARF?

Po pierwsze - skonsultujmy nasz plan ze specjalistą. 

Musimy się upewnić, że nasz kot jest zdrowy i nie ma żadnych przeciwwskazań do stosowania u niego surowej diety. W tym celu najlepiej udać się do naszego weterynarza, aby dokładnie przebadał i skontrolował zdrowie naszego zwierzaka. Nawet jeżeli przy przejściu na dietę barf będziemy chcieli konsultować się ze zwierzęcym dietetykiem, należałoby się udać na wizytę weterynaryjną, gdzie będziemy mogli omówić nasze plany dietetyczne z lekarzem. Jest to bardzo ważne gdyż, podobnie jak u ludzi, źle dobrana dieta może narobić wielu szkód w organizmie zwierząt, od niedoborów witamin czy minerałów, do uszkodzenia narządów i poważnych konsekwencji zdrowotnych.

Współpraca właściciela z dietetykiem zwierzęciem i lekarzem weterynarii to tutaj główny przepis na sukces i najlepsza profilaktyka zdrowotna dla naszego zwierzęcia.

Po drugie - suplementy w diecie BARF. 

Istnieje kilka kluczowych składników które powinniśmy włączyć do diety naszego kota jeżeli chcemy by cieszył się on pełnym zdrowiem. Koty są podatne na niedobór tauryny i argininy, witamin, czy zaburzenie równowagi wapniowo-fosforowej.

• Tauryna -  to jeden z najważniejszych w kociej diecie aminokwasów. Jest to również aminokwas egzogenny, to znaczy taki, którego organizm sam nie potrafi wytworzyć i musi zostać dostarczony wraz z pożywieniem. Jest ona składnikiem białek które budują między innymi ścianę serca i siatkówkę oka. Jej niedobór w kociej diecie skutkuje poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi takimi jak na przykład kardiomiopatia rozstrzeniowa czy utrata wzroku.
• Wapń - jest minerałem występującym w niewielkich ilościach w całym organizmie. Nie tylko buduje zdrowe i mocne zęby i kości, ale także jest aktywatorem wielu enzymów i hormonów. Odgrywa ważną rolę w tak różnorodnych i ważnych funkcjach jak na przykład skurcz mięśni, przekazywanie impulsów nerwowych pomiędzy komórkami czy prawidłowe krzepnięcie krwi.
• Olej z łososia - zawiera niezbędne kwasy tłuszczowe, takie jak omega-3 i omega-6. Zmniejszają one stan zapalny w organizmie i poprawiają stan skóry i sierści kota. Wspierają układ sercowo-naczyniowy i mięśniowo-szkieletowy. Pomagają utrzymać prawidłową masę ciała i zapobiegają powstawaniu pilobezoarów (czyli zakłaczenia u kota).
• Drożdże - bogate w minerały, aminokwasy i witaminy z grupy B. Aminokwasy pomagają zwierzętom budować i utrzymywać mięśnie, kości, krew, narządy, układ odpornościowy oraz sierść i pazury. Ponadto witaminy z grupy B wspomagają funkcjonowanie mózgu, siłę mięśni, produkcję czerwonych krwinek i trawienie.
• Witamina E - jest antyoksydantem, odgrywa ważną rolę w ochronie komórek przed uszkodzeniami. Jej niedobór prowadzi do uszkodzenia błon komórkowych, układu sercowo-naczyniowego, odpornościowego oraz nerwowego. Oznaki niedoboru witaminy E u kota obejmują osłabienie mięśni, w tym zaburzenia czynności serca i zapalenie wątroby.

Istnieje jednak wiele innych witamin i mikro- oraz makroelementów, których niedobór może istotnie przyczynić się do utraty zdrowia przez naszego kota. Należy również pamiętać, że nadmiar może zaszkodzić równie mocno co niedobór, także nie powinniśmy przesadzać z ilością suplementów. Jak widać bilansowanie diety nie jest prostą rzeczą, także jeżeli jesteśmy początkujący w temacie żywienia kotów, powinniśmy zasięgnąć porady zwierzęcego dietetyka. Może ona okazać się dla nas bezcenna.

Po trzecie - aspekt higieniczny i jakościowy. 

Istnieje wiele bakterii, wirusów i pasożytów które bytują w surowym mięsie, a jego spożywanie wiąże się ze zwiększonym ryzykiem spożycia tych chorobotwórczych organizmów. Możemy tu wymienić na przykład pierwotniaka Toxoplasma gondii, zakażenie którym może mieć tragiczne skutki zwłaszcza dla kobiet w ciąży. Z bakterii należy obawiać się przede wszystkim (lecz nie tylko) Salmonelli, E.Coli i Listerii. Zwiększone ryzyko infekcji po spożyciu surowego mięsa to jeden z najczęstszych argumentów przeciwko wyborowi diety BARF dla kota. 

Kluczowe jest tutaj zatem zachowanie odpowiedniej higieny podczas przygotowywania posiłków. Bezwzględnie za każdym razem przed rozpoczęciem i po zakończeniu procesu należy umyć dokładnie ręce. Poleca się również używanie jednorazowych rękawiczek w celu dodatkowej ochrony. 

Powinniśmy także dużo uwagi poświęcić na jakość mięsa które serwujemy naszym kotom. W dzisiejszych czasach częściej kupujemy mięso w supermarketach, gdzie niestety produkty często bywają wątpliwej jakości, oraz mogą wystąpić trudności ze znalezieniem takich podrobów jak na przykład wątróbki, serca czy szyjki. Warto więc znaleźć lokalnego rzeźnika, co do którego produktów nie będziemy mieć wątpliwości.

BARF dla Kociąt: Czy to dobry pomysł?

To czy BARF dla kociąt jest dobrym pomysłem, będzie zależeć głównie od wieku oraz prawidłowego zbilansowania diety. Zapewnienie kociętom odpowiedniego odżywiania w okresie dojrzewania jest kluczowe jeśli chcemy żeby były zdrowe i silne. Potrzeby żywieniowe kociaka będą się zmieniać wraz z jego rozwojem, wagą i wiekiem. 

Jeżeli nie mamy doświadczenia w żywieniu kotów metodą BARF, ale nie chcemy rezygnować z surowej diety, lepiej nie rzucać się na głęboką wodę w kuchni, tylko wybrać gotową, pełnoporcjową karmę dla kociąt.

Gdzie Kupić Karmy BARF dla Kota?

Niektórzy właściciele chcieliby przejść na surową dietę, natomiast nie mają czasu lub cierpliwości na samodzielne przygotowywanie posiłków. W takim przypadku ratują nas dostępne na rynku gotowe karmy BARF dla kotów. 

Są one zwykle sprzedawane w formie zamrożonej lub liofilizowanej, i znacznie prostsze do przygotowanie w domu niż posiłek komponowany od zera. Ta opcja pozwala nam również na uniknięcie wątpliwości co do wartości odżywczej przygotowywanego posiłku, gdyż są one już zbilansowane.

O ile z dostępnością takich karm w stacjonarnych sklepach zoologicznych może być różnie, to nie powinno być problemu ze znalezieniem takich karm w sklepach internetowych.

Obecne są również na rynku firmy cateringowe, które działają na podobnej zasadzie jak cateringi dla ludzi.

Przykładowy przepis BARF dla kota

Jeżeli nie chcemy kupować gotowych karm barf dla kota, możemy również spróbować przygotowywać posiłki samemu w domu. Może to stanowić dobrą alternatywę dla gotowych produktów, a osoby które lubią spędzać czas w kuchni mogą potraktować to jako nowe wyzwanie kulinarne.

Poniżej prezentujemy przykładowy przepis, który możemy zaserwować naszemu kotu w domu. Oczywiście wszystko na surowo :) 

Przepis na zbilansowany posiłek BARF dla kota 

Składniki:

• 1.35 kg całego kurczaka lub królika (łącznie z kośćmi, podrobami i skórą)
• 2 żółtka jaj
• 1 szklanka wody
• 6 000 mg oleju z łososia
• 400 IU witaminy E
• kompleks witamin B
• 2 000 mg tauryny

Przygotowanie:

Zmiel całego kurczaka/królika wraz z wodą i dodaj żółtka jaj. Po wymieszaniu stopniowo dodawaj olej z łososia, a następnie suplementy. Dokładnie wymieszaj, i podziel na odpowiednie wielkościowo dla swojego kota porcje, które przechowuj w zamrażarce.

Powyższy przepis został zaaprobowany przez lekarza weterynarii, jednak przed podaniem go naszemu kotu zalecamy konsultację ze specjalistą, który ustali chociażby wielkość jednej porcji jaką powinien spożyć nasz kot. Porcja dla Maine Coona który waży 7 kg będzie bowiem znacznie większa, niż dla 3 kilowego Devon Rexa. Nie jest to również uniwersalny przepis na każdy dzień miesiąca. Pamiętajmy, że aby zachować bogatość diety, powinna być ona złożona i obfita w różnorodne składniki pokarmowe, a każdy domowy przepis skonsultowany z dietetykiem lub weterynarzem.

Źródła:

https://www.hepper.com/raw-cat-food-recipes/

https://www.petmd.com/cat/conditions/cardiovascular/c_ct_taurine_deficiency

https://www.petmd.com/cat/nutrition/can-cats-have-raw-food-diet

Aleksandra Pawłowska 
Absolwentka Wydziału Medycyny Weterynaryjnej SGGW w Warszawie. Ostatnie dwa lata studiów spędziła na szlifując umiejętności kliniczne na Uniwersytecie Ludwika i Maksymiliana w Monachium. W trakcie studiów aktywna członkini Koła Naukowego Medyków Weterynaryjnych i przewodnicząca International Veterinary Students’ Association. Największa fanka jamników, i właścicielka jednego z nich. Pasjonatka nauki, literatury faktu i kuchni azjatyckiej.