Koci katar – czym jest i jak go leczyć?

Jeśli masz kota lub wręcz całą ich gromadkę, koniecznie dowiedz się, czym jest koci katar. Wiele osób uważa, że łapią go jedynie bezdomne i zaniedbane zwierzęta. Nic bardziej mylnego! Zachorować może każdy kotek, również domowy. Naprawdę troskliwie dbasz o swojego pupila? Mruczek nigdy nie wychodzi na zewnątrz? To niestety niewiele znaczy, gdyż wirus może przybyć do domu na rękach czy ubraniu. A choroba pozostawiona sama sobie potrafi wyrządzić sporo szkód w kocim organizmie, więc najlepiej zdusić ją w zarodku. Dlatego przygotowaliśmy co nieco informacji, które każdy miłośnik kotów znać powinien, by ustrzec się przed tą prawdziwą zmorą kociego życia. Zobacz odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania w temacie kociego kataru.

Co to jest koci katar?

Koci katar, znany również jako infekcja górnych dróg oddechowych kotów, jest wysoce zaraźliwą chorobą układu oddechowego, która dotyka koty. Jest ona wywoływana przez kombinację wirusów, zazwyczaj herpeswirusa kotów (FHV-1) i kaliciwirusa kotów (FCV). Inne wirusy, takie jak reowirus kotów, czy bakterie takie jak Chlamydia, Mycoplasma i Bordetella mogą również przyczyniać się do rozwoju objawów chorobowych.

Jak wyglądają objawy kociego kataru?

Po zarażeniu kota wirusem grypy objawy mogą pojawić się nawet po dwóch tygodniach. Kocięta mogą również rozwinąć owrzodzenia oczu, które mogą potencjalnie spowodować nieodwracalne uszkodzenie oczu, jeśli nie są leczone. Zarówno kocięta, jak i starsze koty mają słabszy układ odpornościowy niż zdrowe dorosłe koty. Objawy kociego kataru mogą mieć różne nasilenie w zależności od wieku i stanu układu odpornościowego naszego kota, i mogą obejmować:

• Kichanie
• Zatkany nos
• Katar
• Stan zapalny oczu
• Kaszel
• Letarg
• Utratę apetytu
• Gorączke
• Owrzodzenia w obrębie jamy ustnej

Koty dotknięte kocim katarem wykazują częste kichanie, któremu towarzyszy również wydzielina z nosa. Zakażone koty mogą mieć zatkany nos, co prowadzi do trudności w oddychaniu przez nozdrza. Na pyszczku pojawić może się również wodnista, bezbarwna wydzielina pochodząca z nosa. Jeżeli stan zapalny obejmuje oczy, mogą być one wodniste, zaczerwienione lub opuchnięte z powodu infekcji. Częstym objawem jest zapalenie spojówek (czyli zapalenie błon otaczających oczy).

U niektórych kotów może pojawić się kaszel, który może być suchy lub z flegmą.

Zainfekowane koty mogą również mieć podwyższoną temperaturę ciała.

Często infekcji towarzyszy również zmniejszony apetyt lub nasze koty mogą całkowicie odmawiać jedzenia. Choroba może powodować, że koty stają się zmęczone, osłabione i mniej aktywne niż zwykle. W ciężkich przypadkach mogą pojawić się owrzodzenia na języku, dziąsłach lub w innych obszarach jamy ustnej.

W jaki sposób kot może zachorować na koci katar?

Istnieją przeróżne drogi przenoszenia się wirusów powodujących koci katar. Warto je znać, również po to, aby wiedzieć jak im skutecznie zapobiegać. Główne powody choroby obejmują bezpośredni kontakt zdrowego zwierzęcia z chorym, z kotem nosicielem, lub z zanieczyszczonymi przedmiotami i powierzchniami.

Najczęstszym sposobem zarażenia się jest bezpośredni kontakt z zarażonymi kotami. Może to nastąpić, gdy zdrowe koty wejdą w bliski kontakt z wydzielinami z dróg oddechowych, takimi jak ślina, wydzielina z nosa lub wydzielina z oczu zakażonych kotów. Dzieje się tak często gdy nasz kot jest kotem wychodzącym, a więc mającym stały kontakt z różnymi innymi osobnikami w środowisku zewnętrznym. Wirusy grypy kotów mogą być przenoszone drogą kropelkową, a więc w powietrzu w kropelkach wydalanych przez zarażone koty. Kiedy zarażony kot kicha lub kaszle, małe kropelki zawierające wirusa mogą zostać uwolnione do otaczającego środowiska. Zdrowe koty wdychające te zakaźne kropelki mogą się zarazić. Dochodzi do tego również podczas pielęgnacji (np. jeżeli używamy jednego przedmiotu do pielęgnacji więcej niż jednego kota), oraz dzielenia misek z jedzeniem lub wodą.

Wirusy mogą przetrwać na przedmiotach lub powierzchniach przez różny, często dłuższy czas. Jeśli zarażony kot kicha lub kaszle na przedmioty, takie jak posłanie, zabawki, miski na karmę, kuwety, a nawet ludzkie ręce, wirusy mają tutaj łatwą drogę do zakażania. 

Niektóre koty mogą stać się nosicielami kociej grypy, nie wykazując przy tym żadnych objawów. Tacy nosiciele mogą sporadycznie rozsiewać wirusa i nieświadomie (dla właścicieli oczywiście) zarażać inne koty. 

Czynniki zwiększające ryzyko przenoszenia kociego kataru obejmują również przepełnione lub stresujące środowiska, takie jak schroniska dla zwierząt, hodowle kotów lub gospodarstwa domowe z wieloma kotami, w których koty przebywają w stałym kontakcie ze sobą. Kocięta, starsze koty lub koty z osłabionym układem odpornościowym są ogólnie bardziej podatne na zarażenie się infekcją i wystąpienie poważnych objawów.

Przestrzeganie zasad higieny, takich jak regularne mycie rąk, dezynfekcja przedmiotów i powierzchni oraz przestrzeganie odpowiednich protokołów szczepień, może zdecydowanie pomóc zmniejszać ryzyko zachorowania.

Czy na koci katar może zachorować ktoś poza kotem?

Koci katar mogą złapać tylko i wyłącznie stworzenia kotowate. Jeśli poza kotem masz psa, królika czy inne zwierzę, nie musisz się przejmować, że zarazi się ono tą chorobą. Również ludzie są w pełni bezpieczni.

Jak leczyć koci katar?

Obecnie nie ma na rynku jednego leku skutecznego przeciwko tej chorobie. Leczenie kociego kataru koncentruje się więc głównie na opiece wspomagającej w celu złagodzenia objawów i pomocy kotu w powrocie do zdrowia. 

Jeśli podejrzewasz, że Twój kot ma koci katar, ważne jest, aby skonsultować się z weterynarzem w celu postawienia właściwej diagnozy. Weterynarz zbada kota, oceni nasilenie objawów i określi najlepszy sposób leczenia.

Celem leczenia jest złagodzenie objawów, aby układ odpornościowy mógł samodzielnie pracować nad pozbyciem się infekcji. Aby przynieść kotu ulgę lekarz weterynarii może przypisać na przykład krople do oczu, leki przeciwbólowe, czy antybiotyki.

Antybiotyki są podawane w celu leczenia wtórnych infekcji bakteryjnych które występują często podczas choroby, a koty mogą wymagać podania płynów (dożylnego lub podskórnego) w celu przeciwdziałania odwodnieniu. Opieka powinna obejmować również oczyszczanie wydzielin wokół nosa i oczu wilgotną watą. Dbaj o higienę swojego kota.

Leki zmniejszające przekrwienie błony śluzowej nosa lub terapia parowa mogą pomóc złagodzić przekrwienie i poprawić oddychanie.

Jeśli kot ma zapalenie spojówek lub wydzielinę z oczu, lekarz weterynarii może przepisać krople lub maści do oczu, aby zmniejszyć stan zapalny i zapobiec dalszej infekcji.

Zapewnienie opieki wspomagającej jest niezbędne, aby pomóc kotom wyzdrowieć z kociej grypy. Obejmuje ona odpoczynek i komfort, nawodnienie, odżywianie, kontrolę środowiska, a również kwarantannę, jeżeli w domu przebywają inne koty.

Jak wspomóc chorego kota domowymi sposobami?

Koci katar może prowadzić do poważnych powikłań, a weterynarz może w razie potrzeby zapewnić odpowiednie leki, takie jak np. antybiotyki. Jeśli Twój kot wykazuje objawy kociego kataru, nie bagatelizuj problemu i skonsultuj się z lekarzem weterynarii w celu uzyskania właściwej diagnozy i leczenia. Po wdrożeniu odpowiedniego leczenia, istnieje parę sposobów, którymi w domu możemy wspomóc naszego kota.

Jest to przede wszystkim zapewnienie komfortowego i bezstresowego otoczenia. Zapewnij kotu ciepłe, ciche i dobrze wentylowane miejsce do odpoczynku i regeneracji.

Koty mogą łatwo ulec odwodnieniu, gdy mają kocią grypę, ponieważ tracą zmysł węchu i smaku. Prowadzi to do tego, że jedzą i piją mniej. Aby zapewnić im nawodnienie i pożywienie, najlepiej jest dodawać do ich zwykłych posiłków pokarmy, które są łatwe do spożycia i mają silny zapach, jak np. sardynki czy tuńczyk. Zachęcaj do przyjmowania płynów i zapewnij kotu stały dostęp do świeżej wody. Jest to bardzo ważne, aby zapobiec odwodnieniu.

Utrzymuj otoczenie w czystości. Regularnie czyść i dezynfekuj kuwetę, posłanie i zabawki kota, aby ograniczyć rozprzestrzenianie się wirusa na inne koty.

Warto rozważyć również terapię parową. Parna łazienka może pomóc rozrzedzić wydzielinę w drogach oddechowych, podobnie jak u ludzi. Zamknij drzwi łazienki i uruchom gorący prysznic, aby stworzyć parne środowisko. Pozwól kotu spędzić trochę czasu w łazience (nie w bezpośrednim kontakcie z gorącą wodą), aby mógł oddychać wilgotnym powietrzem.

Jak bardzo niebezpieczna jest ta choroba?

Jak każda choroba, koci katar znacznie wyniszcza organizm. Ale nieleczony prowadzi też do dużo gorszych problemów. Zwierzę może nabawić się zapalenia oskrzeli i płuc. Jeśli w porę nie zaradzi się zapaleniu rogówki, trzeba będzie usunąć mruczkowi gałki oczne. Gdy utrzymają się problemy z oddychaniem, nastąpi obrzęk płuc, a nawet śmierć. Jak widać, nie jest to schorzenie, do którego podchodzi się beztrosko w nadziei, że samo przejdzie.

Czy da się zapobiec tej chorobie?

Ponieważ infekcje górnych dróg oddechowych są wysoce zaraźliwe, trudno jest zapobiec ich rozprzestrzenianiu się. 

Szczepienia mają kluczowe znaczenie w zapobieganiu zakażeniom wirusami kociego kataru. Kocięta i dorosłe koty powinny być regularnie szczepione zgodnie z zaleceniami lekarza weterynarii. 

Wprowadzając nowego kota lub kocię do domu, zaleca się poddanie go kwarantannie przez pewien czas, najlepiej w oddzielnym pomieszczeniu, przed umożliwieniem interakcji z innymi kotami. Pomaga to upewnić się, że nowy kot nie jest nosicielem żadnych chorób zakaźnych. 

Podobnie jak u ludzi, kluczową rolę w zapobieganiu chorobie odgrywa tutaj higiena. Regularnie czyść i dezynfekuj kuwety, miski na karmę i wodę, zabawki, legowiska i inne przedmioty, które mają kontakt z kotami. Dokładnie myj ręce wodą z mydłem przed i po kontakcie z kotami, zwłaszcza jeśli miałeś kontakt z zarażonym kotem lub jego rzeczami. Zapewnij swoim kotom czyste i bezstresowe środowisko życia. Dobra wentylacja i odpowiednia cyrkulacja powietrza mogą pomóc zmniejszyć stężenie cząsteczek wirusa w środowisku. 

Zminimalizuj kontakt z bezpańskimi kotami. Bezpańskie lub wychodzące koty mogą być nosicielami różnych chorób i wirusów. pozwalania na bezpośrednią interakcję z nieznanymi lub potencjalnie zarażonymi kotami.

Zaplanuj regularne wizyty u weterynarza w celu kontroli stanu zdrowia, szczepień i opieki profilaktycznej. Regularne badania pozwalają na wczesne wykrycie wszelkich potencjalnych problemów zdrowotnych i odpowiednie leczenie.

Pamiętaj, że profilaktyka jest kluczowa, ale jeśli podejrzewasz, że Twój kot może mieć koci katar lub jeśli wykazuje jakiekolwiek objawy, skonsultuj się z lekarzem weterynarii w celu diagnozy, leczenia i dalszych wskazówek.

Nie lekceważ tej choroby. Może słowo „katar” brzmi niewinnie, ale dla kotków to naprawdę poważny problem, który – zaniedbany – powoduje sporo niepotrzebnego cierpienia. Obserwuj swojego pupila i w przypadku jakichkolwiek wątpliwości zacznij działać. Nie trzeba wiele, by kot cieszył się zdrowiem i dobrym samopoczuciem. A przecież szczęście kociego przyjaciela to sprawa pierwszorzędna!

Tekst napisany we współpracy z Aleksandrą Pawłowską
Aleksandra Pawłowska 
Absolwentka Wydziału Medycyny Weterynaryjnej SGGW w Warszawie. Ostatnie dwa lata studiów spędziła szlifując umiejętności kliniczne na Uniwersytecie Ludwika i Maksymiliana w Monachium. W trakcie studiów aktywna członkini Koła Naukowego Medyków Weterynaryjnych i przewodnicząca International Veterinary Students’ Association. Największa fanka jamników, i właścicielka jednego z nich. Pasjonatka nauki, literatury faktu i kuchni azjatyckiej.