Kule Włosowe u Kotów, czyli Zakłaczenie: co to jest? Objawy i Leczenie

Chociaż kule włosowe mogą być częstym zjawiskiem wśród naszych kocich przyjaciół, pozostają one tajemnicą dla wielu właścicieli zwierząt domowych. Widok kota wydalającego zwartą masę włosów może budzić niepokój. Kule włosowe u kotów są częstym zjawiskiem i wynikają z ich nawyków pielęgnacyjnych. Koty mają szorstkie języki, których używają do czyszczenia futra poprzez lizanie się. Podczas pielęgnacji nieuchronnie połykają swoją sierść, która z czasem tworzy kule włosowe, które mogą prowadzić do zakłaczenia u kota. 

W tym artykule omówimy czym są pilobezoary, jakie są objawy zakłaczenia u kota, oraz co zrobić gdy kot jest zakłaczony?

Co to jest Zakłaczenie?

Kiedy kot się czesze, język łapie luźną sierść, którą następnie połyka. Większość połkniętej sierści przechodzi przez układ trawienny i jest wydalana wraz z kałem kota. Jednak część połkniętej sierści może pozostawać w żołądku, tworząc zbite grudki, zwane pilobezoarami. 

Pilobezoary, powszechnie znane jako "kule włosowe", to zwarta masa włosów, która tworzy się w przewodzie pokarmowym zwierząt, w tym głównie kotów. Kule włosowe u kotów, pomimo nazwy sugerującej kształt kulisty, mają zazwyczaj kształt cylindryczny. Najczęściej są wydalane przez kota poprzez wymioty.

Podczas gdy sporadyczne kule włosowe u kota są normalne, nadmierne ich wytwarzanie lub trudności w ich wydalaniu mogą wskazywać na ukryty problem. Czynniki, które mogą przyczyniać się do powstawania nadmiernych kul włosowych obejmują intensywne linienie, długą sierść, nieodpowiednią pielęgnację, zaburzenia żołądkowo-jelitowe i niektóre schorzenia. Generalnie tak zwany kłaczek u kota, jeśli jest niewielki, jest przez niego wypluwany lub wydalany wraz z kałem bez większych problemów. Jednak większe zakłaczenia mogą powodować blokady w przewodzie pokarmowym, co jest poważnym problemem zdrowotnym i wymaga interwencji weterynaryjnej.

Aby zapobiec powstawaniu kul włosowych, korzystna jest regularna pielęgnacja. Szczotkowanie sierści kota pomaga usuwać luźne włosy i zmniejsza ich ilość połykaną podczas samodzielnej pielęgnacji. Dostępne są również specjalistyczne karmy, które zawierają składniki pomagające zminimalizować powstawanie bezoarów u kota.

Jeśli zauważysz częste lub silne tworzenie się kul włosowych u swojego kota lub jeśli kot wykazuje objawy takie jak letarg, zmniejszony apetyt lub uporczywe wymioty, oraz zmniejszone oddawanie stolca, wskazane jest skonsultowanie się z weterynarzem.

Skąd się biorą kule włosowe (pilobezoary)?

Mechanizm powstawania pilobezoarów u kotów związany jest przede wszystkim z ich nawykami pielęgnacyjnymi oraz budową układu pokarmowego. 

Koty są przywiązują dużą wagę do pielęgnacji swojej sierści. Używają swoich szorstkich języków do lizania futra i usuwania brudu, zanieczyszczeń i luźnych włosów. 

Kolce na języku kota pomagają uchwycić luźne włosy, które następnie przyklejają się do języka i są połykane. Podczas gdy większość połkniętych włosów przechodzi przez układ trawienny bez problemów, niektóre z nich pozostają w żołądku. Z czasem połknięte włosy w żołądku gromadzą się i mieszają z innymi substancjami, takimi jak śluz żołądkowy, cząstki jedzenia i enzymy trawienne. Substancje te łączą się ze sobą, tworząc masę lub grudkę znaną jako kula włosowa lub pilobezoar. Pilobezoary u kota mają zazwyczaj kształt cylindryczny i mogą różnić się wielkością. Mogą to być zarówno małe, łatwe do wydalenia masy, jak i większe, bardziej problematyczne przeszkody, zatykające przewód pokarmowy.

Objawy Zakłaczenia u Kota

Po czym poznać, że kot jest zakłaczony? Problemy z bezoarami u kotów mogą objawiać się różnymi symptomami. Oto kilka typowych objawów zakłaczenia u kota, które mogą wskazywać na problem:

Po pierwsze, zakłaczony kot często kaszle, lub ma odruchy wymiotne. Zarówno kaszel jak i odruch wymiotny, mogą wskazywać na próby wydalenia kul włosowych. Może to również przypominać odchrząkiwanie, podobnie jak u ludzi, gdy coś nam stanie w gardle. Także wymioty powinny nam zapalić czerwoną lampkę w głowie, zwłaszcza jeśli Twój kot zaczął wymiotować i zdarza się to częściej niż zwykle. Koty z problemami z kulami włosowymi mogą doświadczać częstszych wymiotów. Wymiociny mogą zawierać włosy, częściowo uformowane bezoary, a nawet całe kule włosowe.

Po drugie, miska kota stoi od dłuższego czasu wypełniona po brzegi jego ulubioną karmą, a Twój kot zmaga się z brakiem apetytu. Wynika to z tego, że zakłaczenie u kota może powodować dyskomfort oraz podrażnienie przewodu pokarmowego, prowadząc do zmniejszenia apetytu u niektórych kotów. Koty mogą wydawać się mniej aktywne, wykazywać obniżony poziom energii, być letargiczne. 

Problemy z zakłaczeniem u kota mogą powodować również zmiany w zwyczajach korzystania z kuwety. Jeżeli nasz kot jest zakłaczony, może to istotnie wpływać na wypróżnianie się kota, i powodować problemy takie jak zaparcia, biegunka lub brak możliwości wypróżniania się. Warto zwrócić uwagę na to, jak nasz kot zachowuje się w toalecie, oraz czy nie wypróżnia się poza kuwetą. Pamiętajmy również, że jedna kuweta w domu dla jednego kota jest zwykle niewystarczająca. Ilość kuwet w domu powinna być zawsze o 1 większa, niż ilość kotów.

Warto też rozejrzeć się po domu. Często bywa tak, że możemy znaleźć kule włosowe na podłodze lub meblach, zwłaszcza jeśli kot skutecznie wydalił je poprzez wymioty. Jeżeli znajdujemy je częściej niż zwykle, warto skonsultować się z lekarzem weterynarii.

Leczenie Zakłaczenia u Kota

Jeśli chodzi o leczenie weterynaryjne zakłaczenia u kota, podejście może się różnić w zależności od nasilenia problemu i konkretnego przypadku. 

Niezmiennie jednak lekarz weterynarii powinien zacząć od przeprowadzenia dokładnego badania fizykalnego zakłaczonego kota, oceniając jego ogólny stan zdrowia i sprawdzając, czy nie występują żadne nieprawidłowości. Może również ocenić sierść, skórę i układ żołądkowo-jelitowy kota, aby zidentyfikować wszelkie podstawowe problemy.

Prawdopodobnie zlecone zostaną także dodatkowe badania diagnostyczne, takie jak badanie krwi, badanie kału lub obrazowanie (na przykład zdjęcie rentgenowskie lub badanie USG) w celu oceny stanu zdrowia przewodu pokarmowego kota oraz wykluczenia innych potencjalnych przyczyn złego samopoczucia.

Jeśli kule włosowe u kota powodują niedrożność lub znaczny dyskomfort, lekarz weterynarii może być zmuszony do jej ręcznego usunięcia. Może to wymagać sedacji lub pełnego znieczulenia kota, aby bezpiecznie wydobyć kulę włosową za pomocą technik takich jak endoskopia lub interwencja chirurgiczna.

W zależności od stanu kota, lekarz weterynarii może przepisać leki w celu złagodzenia objawów. Zwykle są to leki poprawiające motorykę przewodu pokarmowego, zmniejszające stan zapalny lub radzące sobie z problemami trawiennymi.

Prawdopodobnie zalecona nam zostanie również konkretna dieta, ograniczająca powstawanie kul włosowych u kota. Dieta taka jest bogata w błonnik, zapobiega ona tworzeniu się kul włosowych i ułatwia ich przejście przez układ pokarmowy.

Nasz kot może dostać również przypisane preparaty w postaci żeli, past czy leków doustnych, które zmiękczają i ułatwiają przechodzenie kul włosowych przez przewód pokarmowy, lub preparaty przeczyszczające.

Ważne jest, aby zabrać zakłaczonego kota do przychodni weterynaryjnej w celu uzyskania właściwej diagnozy i zaleceń dotyczących leczenia. Spersonalizowana opieka w oparciu o konkretne potrzeby kota to najefektywniejsze rozwiązanie w walce z zakłaczeniem u kotów. 

Profilaktyka zakłaczenia u kota

Jak pozbyć się kul włosowych u kota? Przede wszystkim warto podjąć środki do zapobiegania ich powstawaniu, zwłaszcza, jeżeli nasz kot ma predyspozycje do zakłaczenia.

Oto kilka strategii, które mogą pomóc w zapobieganiu i radzeniu sobie z kłaczkiem u kota:

Po pierwsze, pomóżmy naszemu kotu w pielęgnacji. Regularne szczotkowanie sierści kota pomaga usunąć luźne włosy, zanim zostaną połknięte podczas jego samodzielnej toalety. Zmniejsza to ilość włosów połykanych przez kota i może zapobiec tworzeniu się kul włosowych. Wybierz szczotkę lub grzebień odpowiedni do rodzaju sierści kota.

Warto rozważyć dietę profilaktyczną, która zmniejsza ryzyko występowania kul włosowych. Obecnie na rynku dostępne są specjalistyczne karmy dla kotów, które pomagają kontrolować powstawanie pilobezoarów. Diety te zazwyczaj zawierają specjalne mieszanki błonnika, które pomagają w przechodzeniu włosów przez układ trawienny.

Samo zwiększenie spożycia błonnika przez kota może mieć zbawienne skutki. Dodanie błonnika do diety kota może pomóc w regularnych wypróżnieniach i zapobieganiu gromadzenia się kul włosowych.

Koniecznie zachęcaj kota do nawadniania się. Zapewnij kotu stały dostęp do świeżej wody. Odpowiednie nawodnienie może pomóc w utrzymaniu zdrowego trawienia i zapobiec wysuszeniu i trudnościom w wydalaniu kul włosowych. Warto tu rozważyć np. fontxanny dla kotów, z których wiele zwierząt dużo chętniej pobiera wodę.

Zapewnij swojemu kotu wiele okazji do ćwiczeń i stymulacji umysłowej. Zabawa i interaktywne zabawki mogą pomóc zmniejszyć stres i nudę, które mogą przyczyniać się do nadmiernej pielęgnacji sierści, która skutkuje zakłaczeniem u kota.

Udaj się również na konsultację weterynaryjną, zwłaszcza jeżeli widzisz u kota objawy zakłaczenia. Jeśli twój kot doświadcza częstych lub poważnych problemów z kulami włosowymi lub jeśli wykazuje oznaki niepokoju lub dyskomfortu, ważne jest, aby zasięgnąć porady weterynarza. Weterynarz może ocenić stan zdrowia kota, udzielić konkretnych zaleceń i zająć się wszelkimi podstawowymi kwestiami, które mogą przyczyniać się do problemów z kulami włosowymi, ich leczeniem oraz profilaktyką.

Należy pamiętać, że o ile sporadyczne występowanie kul włosowych jest normalne dla kotów, o tyle nadmierne lub uporczywe problemy z kulami włosowymi wymagają profesjonalnej pomocy medycznej.

Aleksandra Pawłowska 
Absolwentka Wydziału Medycyny Weterynaryjnej SGGW w Warszawie. Ostatnie dwa lata studiów spędziła szlifując umiejętności kliniczne na Uniwersytecie Ludwika i Maksymiliana w Monachium. W trakcie studiów aktywna członkini Koła Naukowego Medyków Weterynaryjnych i przewodnicząca International Veterinary Students’ Association. Największa fanka jamników, i właścicielka jednego z nich. Pasjonatka nauki, literatury faktu i kuchni azjatyckiej.