Rasy pierwotne psów: poznaj wszystkie!

Według naukowców domowe psy najprawdopodobniej pochodzą od wilków. To właśnie z tymi zwierzętami nasi pupile mają największą zgodność genetyczną, morfologiczną i behawioralną. Materiał genetyczny najbardziej zbliżony do materiału genetycznego wilków mają z kolei rasy pierwotne psów. 

Co to jest rasa pierwotna?

Od czasów, kiedy zostały udomowione, psy z całą pewnością się zmieniły w znacznym stopniu. Do takiego stanu rzeczy przyczyniło się m.in. krzyżowanie poszczególnych osobników, ale też zdolność adaptacji tych zwierząt do różnych warunków środowiskowych i do życia u boku człowieka. W efekcie czworonogi żyjące współcześnie i psy pierwotne mogą się od siebie znacząco różnić, co widać chociażby porównując rozmaite rasy pod względem budowy ciała, umaszczenia czy rodzaju sierści.

A co to są rasy pierwotne psów? To określenie odnoszące się do ras, które pod względem genetycznym są najbliższe wilkom. FCI (Fédération Cynologique Internationale), czyli Międzynarodowa Federacja Kynologiczna, rozróżnia 356 ras psów podzielonych dla większej systematyzacji na 10 grup zawierających dodatkowe sekcje. Jedna z tych grup to szpice i psy w typie pierwotnym, które są podzielone na rasy pierwotne i rasy pierwotne myśliwskie (łącznie 11 ras). Warto przy tym zaznaczyć, że w 2004 roku czasopismo Science opublikowało listę 14 ras określanych jako prawdziwie pierwotne. Badania, na podstawie których stworzono zestawienie, budzą pewne kontrowersje w środowisku kynologicznym, ponieważ pod uwagę wzięto zaledwie 85 ras, a na wspomnianej liście zabrakło m.in. wilczaka czechosłowackiego, Saarlooswolfhonda czy Elkhunda, a więc przedstawicieli ras przypominających w dużym stopniu wilki. 

Najstarsze rasy psów

Na podstawie publikacji Science trudno stwierdzić ile jest ras pierwotnych psów w rzeczywistości ze względu na fakt, że w celu stworzenia listy przebadano zaledwie 20% znanych ras. Ostatecznie przyjęta przez Międzynarodową Federację Kynologiczną klasyfikacja liczy 14 pozycji, jednak zależnie od źródeł zalicza się do nich również nie należące do formalnego zestawienia psy. Rasy pierwotne najogólniej jednak można określić jako najbardziej genetycznie podobne do wilków. Wśród tych najmniej zmienionych przez zabiegi hodowlane wymienia się szpice. Jeśli więc zastanawiasz się czy szpic to rasa pierwotna, odpowiedź brzmi twierdząco. Warto też zaznaczyć, że rasy psów pierwotnych wbrew pozorom nie zawsze przypominają wilki, obecność niektórych zwierzaków sklasyfikowanych w tej grupie może więc zaskakiwać.

Rasy pierwotne psów

Pies pierwotny zazwyczaj podobny jest do swoich przodków nie tylko pod względem wyglądu, ale również zachowania. Najstarsze rasy psów zwykle mają silny instynkt myśliwski, dużą wytrzymałość i zdolność przetrwania nawet w trudnych warunkach. To właśnie te cechy sprawiły, że psy pierwotne oswojone przez ludzi przed tysiącami lat przetrwały do naszych czasów. Poniżej prezentujemy najstarsze rasy psów.

Chart Afgański

Chart Afgański zdecydowanie nie wygląda jak klasyczny pies pierwotny i z pewnością nie jest podobny do wilka pod względem wizualnym. Jeśli zaś chodzi o genotyp, to zdecydowanie można tę rasę uznać za psy pierwotne. Delikatny dystans do ludzi i brak wylewności również przypomina zachowanie dziko żyjących wilków. Ta rasa pierwotna pochodzi z górskich terenów Afganistanu.

Chart Perski

Podobnie jak niektóre rasy pierwotne psów, nie przypomina wilka, za to jest dobrym myśliwym. Pochodzi z Bliskiego Wschodu, ma arystokratyczny wygląd i z rezerwą podchodzi do ludzi, ale potrafi przywiązać się do właściciela.

Chow Chow

Chow Chow to kolejna rasa pierwotna psa, która nie przypomina wilka. Jej przedstawiciele kojarzą się zdecydowanie bardziej z niedźwiedziami lub lwami, a ich cechą charakterystyczną jest ciemny język. Te psy pierwotne pochodzą z Azji, a dokładnie z Mongolii.

Pekińczyk

Pekińczyki pochodzą z Chin i zgodnie z legendą potrafiły w razie niebezpieczeństwa zmienić się w lwy. To kolejna rasa pierwotna psa o genotypie zbliżonym do psich przodków, ale nie przypominająca wilka. Należy za to do najstarszych ras psów.

Akita

Wymieniając pierwotne rasy psów z pewnością nie możemy pominąć Akity. Ten pies pierwotny również wywodzi się z Azji, a dokładnie z Japonii. Niektóre źródła podają, że mógł on towarzyszyć japońskim samurajom już pięć tysięcy lat temu. Akity są dość wymagające i nieufne wobec nowo poznanych osób, a jednocześnie bardzo lojalne i przywiązane do właściciela.

Terier Tybetański

Jak sama nazwa wskazuje, ta rasa pierwotna pochodzi z Tybetu, gdzie dawniej jej przedstawiciele służyli jako psy pasterskie. Terier Tybetański jest inteligentny, a przy tym bardzo szybko i chętnie się uczy, o ile dostosujemy tempo i stopień trudności do jego możliwości.

Shar pei

Charakterystyczne cechy tej pierwotnej rasy to sfałdowana skóra i niebieski język. Wywodzi się ona z Chin, a jej przedstawicie są spokojni, rozważni i mocno przywiązują się do swojego właściciela. Dawniej Shar Pei służyły chińskim chłopom m.in. do polowania, dzisiaj ze względu na charakter są chętnie wybierane do domów z dziećmi. Psy te są inteligentne i potrafią dostosować się do trybu życia opiekuna, stąd będą dobrymi towarzyszami zarówno osoby aktywnej, jak i domatora.

Shiba Inu

Ta pierwotna rasa jest jednocześnie najbardziej popularną japońską rasą psów. Wywodzi się z górzystych terenów tego kraju i jest dość wymagająca, bo wymaga stanowczego i konsekwentnego właściciela. Shiba Inu mocno przywiązuje się do opiekuna, ale nie jest skory do wylewnego okazywania uczuć. Cechuje go niezależność, inteligencja oraz dość silny instynkt łowiecki.

Shih Tzu

Jeśli zastanawiasz się jakie psy mają włosy zamiast sierści, to właśnie ta pierwotna rasa należy do tej grupy. Shih Tzu pochodzi z Tybetu, jest nieduży, radosny i bardzo towarzyski, a przy tym ma dystyngowany wygląd i piękną sierść. Ze względu na przyjazny charakter doskonale sprawdzi się jako pupil rodziny z dziećmi.

Samojed

Ta rasa pierwotna psa wywodzi się z północnych terenów Rosji i Syberii. To właśnie tam żyli Samojedzi – lud, który wyhodował te piękne zwierzęta. Charakterystyczną cechą Samojedów jest białe futro idealnie sprawdzające się na zaśnieżonej Syberii. Początkowo wykorzystywane były jako strażnicy zwierząt hodowlanych i dobytku, dziś ten niezwykły pies pierwotny chętnie wybierany jest jako zwierzak do towarzystwa nie tylko ze względu na wygląd, ale też przyjazny charakter i łagodność. 

Husky Syberyjski

Wielu osobom zapytanym o pierwotne rasy psów w pierwszej kolejności na myśl może przyjść właśnie Husky Syberyjski. Pochodzi od wilków i początkowo wykorzystywano przedstawicieli tej rasy do polowania, a później również do ciągnięcia sań. Husky są bardzo towarzyskie i mocno przywiązują się do właściciela.

Alaskan Malamute

Kolejna rasa pochodząca z mroźnej północy, a konkretnie z wyżynnych obszarów Alaski. W niektórych rejonach do dzisiaj wykorzystuje się ją do zaprzęgów. Wyglądem ten pies pierwotny przypomina nieco większą wersję Husky Syberyjskiego, ale nie jest z nim spokrewniony.

Basenji

To niewielki pies pochodzący z Ameryki Środkowej o bardzo silnie rozwiniętym instynkcie łowieckim. Nieufny wobec obcych, mocno przywiązuje się do jednej osoby. Jest bardzo aktywny i inteligentny, a jeśli właściciel nie zapewni mu rozrywki, będzie domagał się uwagi.