Udar Cieplny u Psa: Jak Zapobiec, Objawy i Leczenie

Udar cieplny u psów (zwany również udarem słonecznym u psów) jest stanem zagrożenia życia spowodowanym przegrzaniem organizmu. Występuje, gdy temperatura ciała psa gwałtownie wzrasta i przekracza jego zdolność do ochłodzenia się. Typowe objawy udaru cieplnego u psa obejmują nadmierne dyszenie, szybki oddech, osłabienie i zapaść. Udar może prowadzić do niewydolności narządów, a nawet śmierci, jeśli nie zostanie szybko leczony. Opieka weterynaryjna ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia właściwego leczenia i zapobiegania powikłaniom. Środki zapobiegawcze, takie jak unikanie gorących środowisk, zapewnienie możliwości ochłodzenia się, i nigdy nie pozostawianie psa w zaparkowanym samochodzie, mają kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa naszych futrzanych przyjaciół. O tym jakie środki powinniśmy przedsięwziąć podczas niekorzystnej pogody, można przeczytać w naszym artykule jak dbać o psa w upalne dni.

Udar Cieplny u Psa

Czy pies może dostać udaru cieplnego?

Tak, zdecydowanie istnieje możliwość wystąpienia udaru cieplnego u psów. Są one podatne na udar cieplny ze względu na ich ograniczoną zdolność do regulowania temperatury ciała w porównaniu do ludzi. Psy nie mają możliwości ochłodzenia organizmu poprzez pocenie się na taką skalę jak ludzie, ze względu na to, że ich gruczoły potowe zlokalizowane są jedynie na opuszkach łap. Pocenie się przez łapy pomaga psu nieco się ochłodzić, jednak głównym ich sposobem na obniżenie temperatury ciała jest dyszenie. Gdy temperatura otoczenia jest zbyt wysoka lub są narażone na nadmierne ciepło, temperatura ich ciała może gwałtownie wzrosnąć, prowadząc do udaru cieplnego.

Głównym czynnikiem, który zwiększa ryzyko wystąpienia udaru słonecznego u psów jest gorąca pogoda, zwłaszcza, gdy nasz pies przebywa większą część dnia na ogrodzie, bez dostępu do cienia. Psy potrzebują dostępu do zacienionych miejsc, w których mogą szukać ulgi od upału, gdy w otoczeniu panują wysokie temperatury i wilgotność.

Również intensywne ćwiczenia lub aktywność w upalne dni mogą szybko podnieść temperaturę ciała psa, dlatego warto odpuścić energiczną zabawę, czy trening z psem, jeżeli pogoda danego dnia nie stwarza adekwatnych do wysiłku warunków. Natomiast jeżeli mamy basen, może być on jednym z ulubionych zajęć naszego psa podczas upału. W takim przypadku zapraszamy do przeczytania artykułu o czym należy pamiętać podczas zabawy z psem w wodzie.

Jednym z najczęstszych błędów ludzkich, które prowadzą do udaru cieplnego u psa, jest pozostawienie go w zaparkowanym samochodzie, nawet na krótki czas, gdyż temperatura wewnątrz pojazdu wzrasta gwałtownie w bardzo krótkim czasie. Wystarczy chwila nieuwagi, czy zamyślenie się przy półkach sklepowych podczas “szybkich zakupów” żeby nasz pies odczuł nieubłagane konsekwencje.

Przegrzanie a Udar Cieplny u Psa

Zarówno przegrzanie, jak i udar cieplny u psów są związane z nadmierną ekspozycją na ciepło, ale reprezentują różne etapy tego samego stanu.

Przegrzanie występuje, gdy temperatura ciała psa wzrasta powyżej normalnego zakresu, (to jest 38,3-39,2°C) z powodu narażenia na wysokie temperatury lub nieodpowiedniej wentylacji. Jest to wczesny etap choroby związanej z upałem. Najczęstsze przyczyny przegrzania obejmują ćwiczenia w upale, przebywanie w gorącym otoczeniu lub pozostawienie psa w zaparkowanym samochodzie.

Jeśli podejrzewasz, że Twój pies jest przegrzany, konieczne jest podjęcie natychmiastowych działań w kierunku obniżenia temperatury ciała psa, aby zapobiec rozwojowi udaru cieplnego.

Udar cieplny u psów jest natomiast zagrażającym życiu stanem, który występuje, gdy temperatura ciała psa wzrasta w niekontrolowany sposób i przekracza 40,5°C. Jest to nagły przypadek medyczny, który wymaga natychmiastowej pomocy weterynaryjnej. Udar cieplny może spowodować uszkodzenie narządów, a nawet śmierć, jeśli nie zostanie szybko zapewniona pomoc medyczna.

Ryzyko wystąpienia udaru cieplnego u psów

Istnieją rasy psów są bardziej podatne na udar cieplny ze względu na swoje cechy fizyczne i niezdolność do skutecznej regulacji temperatury ciała. Niektóre psy mają krótsze pyski i grubszą sierść, co może utrudniać im schłodzenie się podczas upałów. Chociaż czynniki te mogą zwiększać ryzyko, ważne jest, aby pamiętać, że każdy pies może cierpieć na udar cieplny, jeśli jest narażony na ekstremalne ciepło i nieodpowiednie warunki. Rasy szczególnie narażone na udar cieplny to:

• Psy należące do ras brachycefalicznych, czyli krótkoczaszkowych. Psy te mają krótkie, płaskie kufy, a budowa ich górnych dróg oddechowych znacząco ogranicza ich możliwości chłodzenia organizmu poprzez dyszenie. Do ras tych należą między innymi: buldogi, mopsy, boksery, shih tzu i terriery bostońskie.
• Rasy o grubej, ciężkiej sierści zaprojektowanej z myślą o chłodniejszym klimacie. Psy o grubym, gęstym podszerstku i dłuższej sierści zewnętrznej, takie jak husky syberyjski, alaskan malamute i samojed.
• Psy z nadwagą lub otyłe, oraz psy w podeszłym wieku. Dodatkowa tkanka tłuszczowa może utrudniać psu skuteczne chłodzenie. Starsze psy mają zmniejszoną tolerancję na ciepło i mogą mieć trudności z ochłodzeniem się.
• Psy z chorobami układu oddechowego, chorobami krążenia oraz chorobami metabolicznymi.
• Psy o ciemnym umaszczeniu. Ciemna sierść pochłania więcej ciepła, utrudniając tym psom utrzymanie chłodu. Możemy to sprawnie porównać do ludzi ubierających się na czarno podczas upałów.

Objawy Udaru Cieplnego u Psa

Stan jakim jest udar cieplny u psa, to stan bezpośredniego zagrożenia życia. W takim wypadku szybkie działanie ma kluczowe znaczenie, dlatego każdy właściciel powinien potrafić odpowiedzieć na pytanie: Jak rozpoznać udar słoneczny u psa? 

Udar cieplny u psa - objawy:

• Nadmierne dyszenie i szybki oddech
• Podwyższona temperatura ciała (powyżej 40°C)
• Nadmierne ślinienie się i ślinotok
• Podwyższone tętno
• Czerwone dziąsła
• Wymioty lub biegunka
• Osłabienie lub zapaść
• Suchość lub lepkość w pysku
• Letarg lub brak reakcji na otoczenie
• Drgawki lub drżenia
• Utrata przytomności

Ważne jest, aby pamiętać, że udar cieplny u psa jest nagłym przypadkiem medycznym, a jeśli podejrzewasz, że Twój pies cierpi na udar cieplny, natychmiastowa pomoc weterynaryjna ma kluczowe znaczenie dla prawidłowego leczenia i zapobiegania powikłaniom.

Jak sprawdzić czy pies ma udar słoneczny?

Obserwuj zachowanie swojego psa podczas upałów. Zwróć uwagę na to, czy pies nie dyszy nadmiernie i czy nie jest letargiczny.  Psy mogą wydawać się bardziej zmęczone, ospałe lub mniej aktywne niż zwykle, oraz wykazywać ciężkie lub szybkie dyszenie, gdy ich ciało próbuje się ochłodzić. Poszukiwanie cienia lub kładzenie się na chłodnych powierzchniach, takich jak płytki lub beton to normalne zachowania psa podczas upałów mające na celu ochłodzenie się, jednak w przypadku wystąpienia również innych objawów, powinny być zdecydowanie alarmujące.

Warto mieć na uwadze to, czy nasz pies regularnie je i się nawadnia. Nawadnianie się jest kluczowe w prewencji wystąpienia przegrzania u psa. Udar słoneczny może prowadzić do zmniejszenia apetytu lub całkowitego jego braku, a w ciężkich przypadkach do niezdolności samodzielnego przyjmowania pokarmu. Pies powinien mieć on cały czas dostęp do świeżej wody w misce, a jeżeli mamy ogród, warto zapewnić mu miskę nie tylko w domu, ale również na ogrodzie. Jeżeli na co dzień nasz pies przyjmuje suchą karmę, warto też rozważyć podawanie mu karmy mokrej, która zwiększy ilość wody przyjmowanej przez organizm, i wspomoże jego nawadnianie.

Jeśli podejrzewasz udar słoneczny u swojego psa, podejmij natychmiastowe działania. Przenieś psa w zacienione i chłodne miejsce, podaj mu świeżą wodę i delikatnie zwilż jego skórę chłodną (nie zimną) wodą. Nie bagatelizuj nawet lekkich objawów, i koniecznie skontaktuj się z lekarzem weterynarii w celu uzyskania dalszych wskazówek, lub od razu przetransportuj psa do kliniki weterynaryjnej, zwłaszcza jeśli objawy są poważne.

Leczenie Udaru Cieplnego u Psa

Leczenie udaru cieplnego u psa zazwyczaj obejmuje obniżenie temperatury ciała psa, płynoterapię, terapię tlenową oraz podanie leków.

Lekarz weterynarii zastosuje środki chłodzące, takie jak na przykład maty chłodzące lub kąpiele w chłodnej wodzie, aby stopniowo obniżać temperaturę ciała psa. Lekarz będzie uważnie monitorować temperaturę psa i odpowiednio dostosowywać metody chłodzenia.

Podawanie płynów dożylnych pomaga nawodnić psa i skorygować wszelkie zaburzenia równowagi elektrolitowej spowodowane udarem cieplnym. Płynoterapia jest niezbędna do przywrócenia prawidłowego nawodnienia i wsparcia funkcji narządów.

Tlenoterapia przynosi zwykle zbawienne skutki w trudnych przypadkach, a udar cieplny u psa niewątpliwie do nich należy. Podczas udaru psy mogą doświadczać niewydolności oddechowej. Terapia tlenowa może pomóc złagodzić trudności w oddychaniu i zapewnić wystarczający dopływ tlenu do narządów.

Lekarz weterynarii może podawać leki w celu złagodzenia określonych objawów lub powikłań związanych z udarem cieplnym. Może to obejmować leki przeciwdrgawkowe w celu kontrolowania drgawek lub leki stosowane w celu wspomagania pracy narządów wewnętrznych.

W przychodni weterynaryjnej pies będzie ściśle monitorowany pod kątem wszelkich oznak dysfunkcji narządów lub powikłań. W razie potrzeby zapewniona zostanie opieka wspomagająca, taka jak leczenie bólu, podanie leków przeciwzapalnych i wykonanie dodatkowych zabiegów. Ważne jest, aby pamiętać, że konkretne leczenie udaru cieplnego może się różnić w zależności od ciężkości stanu i indywidualnych potrzeb psa. Natychmiastowa pomoc weterynaryjna ma kluczowe znaczenie podczas wystąpienia udaru cieplnego u psa, i może stanowić jedyne źródło ratunku w ciężkich przypadkach.

Aleksandra Pawłowska 
Absolwentka Wydziału Medycyny Weterynaryjnej SGGW w Warszawie. Ostatnie dwa lata studiów spędziła szlifując umiejętności kliniczne na Uniwersytecie Ludwika i Maksymiliana w Monachium. W trakcie studiów aktywna członkini Koła Naukowego Medyków Weterynaryjnych i przewodnicząca International Veterinary Students’ Association. Największa fanka jamników, i właścicielka jednego z nich. Pasjonatka nauki, literatury faktu i kuchni azjatyckiej.